1. Atarikoa
Ez nuen Urtza Alkorta ezagutzen. Nire mezuren bat bertxiotu zuen apirilean, eta egun berean Erroman Lander Fernandezen atxiloketa ekidin nahian osatu zuten herri harresiari buruzko albistea ere zabaldu zuen. Baina sarean anonimotasunean geratzen diren milaka izen birtual horietako bat besterik ez zen @sagastaneku hura niretzat, pasa den maiatzaren 8ra arte.
Egun horretan, Ondarroan herri harresia osatzeko deia egin zuen, bere burua espetxean aurkezteko aginduari uko egin eta Ertzaintza bi aldiz bera atxilotzen saiatu ondoren. Maiatzaren 10ean, ostiralarekin, 12:30ean, Ondarroako Alamedan aurkeztuko zela esan eta herri harresia osatzeko deia egin zuen.
Orduan ulertu genuen Donostian sortutako Aske Gunearen bigarren atala Ondarroan idatzi behar zuela herri honek. Alderen bat bazegoen: Donostiako gazteak Segi gazte erakundeko kideak izateagatik eta, beraz, lan politiko hutsa egiteagatik soilik espetxeratu zituzten. Alkorta, berriz, ETAri laguntza emateagatik kondenatuta zegoen.
2. Tortura: izuen gordelekuetan barrena
Honaino iritsita, Urtza Alkortak Ertzaintzaren eskuetan jasandako torturak giltzarriak dira kasua ulertzeko. Torturapean sinatutako adierazpen hura baita Urtza kondenatzeko epaileak kontuan hartu zuen froga bakarra. Ertzaintzak noizbait iragarri zuen torturaren aurkako protokoloa bertan behera utzi zuen Urtza eta beste zenbait lagun atxilotu zituen operazioan. Kasu hark soka luzea ekarri zuen, besteak beste, Arartekoak eta epaileren batek Rodolfo Ares orduko Barne Sailburuari inkomunikazio aldiko grabazioak eskatu arren, honek uko egin ziolako bideoak erakusteari.
Ertzaintzak Urtza torturatu zueneko kasua, ederki laburtzen du Xabier Makazaga erbesteratu zarauztarrak pasa den astean argitaratutako artikulu honetan:
· Otra mentira más de Rodolfo Ares (izaronews.info, 2013-05-13).
Urtza Alkorta babestea eta bere atxiloketa ekiditeko herri harresia osatzea, beraz, urrun zegoen ETAri babesa ematetik. Ertzaintzak torturapean sinarazitako adierazpena zen Alkortaren aurkako froga bakarra. Berriro ere, beraz, kasuak osagai guztiak zituen Ondarroa gainditu eta herri harresiak dimentsio nazionala hartzeko, eta babesa ere zabala zen (jendarte eragile, alderdi, elkarte eta sindikatu ezberdinen babesa izan du Alkortak azken egunotan), hedabide batzuk Aske Gunea ezker abertzalearekin soilik lotzeko egiten ari diren ahaleginak ederki erakusten duen bezala.
[ ELA sindikatuko ordezkaritza, astelehenean, Urtzari babesa erakusten Ondarroako Aske Gunean ]
3. Lehen elkarrizketa eta We Free Zone #askegunea
Donostian sortutako Aske Gunea politikoki herri honen historian geratuko den inflexio puntua dela oso argi ikusita, gaiari buruzko proiektu zabal bat abian da, oraindik mamitzen ari denez aurkezteko beste egun batzuk beharko dituen arren: We Free Zone #askegunea crowdfunding ekimena, Aske Guneari buruzko bi liburu eta dokumental bat bilduko dituena.
Dokumental horretarako Urtza elkarrizketatzea ezinbestekoa ikusita, maiatzaren 13an joan ginen lehen aldiz Ondarroako herri harresira, gaua bertan ematera. Oier Aranzabal kazetaria izan nuen bidaide. Urtzari We Free Zone #askegunea proiektuaren berri eman, eta elkarrizketa egin genion. Horren laburpena ederki bildu eta argitaratu du gaur Aranzabalek, zuzeu.com orainkarian:
· Urtza Alkorta: “Herritarrek ekarri zuten AskeGunea Ondarroara” (Oier Aranzabal, zuzeu.com, 2013-05-16).
Hemen ikus daiteke elkarrizketa, laburtuta:
4. Kazetaria, zinegotzia, euskal herritarra… nik zer dakit zer
Bateko eta besteko argazkiak edo irudiak ikusita, Ondarroako zubi harresian zer egiten nuen galdetu zidan atzo batek baino gehiagok. Ea kazetari bezala ari nintzen, zeinentzat. Ala pertsonalki, ala zertan.
Ez daukat erantzunik.
Edo erantzun gehiegi ditut.
Kazetari gisara, We Free Zone #askegunea proiekturako materiala biltzea zen asmoa, eta gertatzen ari zena sare sozialen bidez lau haizetara zabaltzea, noski. Horrela aritu ginen azken orduotan hainbat eta hainbat lagun, Aske Guneak oraingoan ere eman duen komunikazio eta kazetaritza ikasgaiari ekarpena egin nahian. Izan ere, norbaitek sare sozialetan duela zenbait egun esan zuen bezala, Aske Guneak komunikazio aldetik suposatu duena, noizbait, kazetaritza fakultateetan erakutsiko da. Baina hau udazkenean argitaratuko den liburuaren gaietako bat da. Beraz, beste baterako utziko dugu. Baina, bai, zainetan barrena daukagun kazetari senak bultzatuta ere aritu nintzen Ondarroan.
Azken gauean, Ertzaintzaren dozenaka furgoneta Iurretako ertzain-etxera heltzen ari zirela eta atxiloketa edonoiz hel zitekeela aurreikusiz, azken orduko mezu laburra eskatu genion Urtzari, Euskal Herri erdia sare sozialetan #resistondarru eta #askegunea traolei begira zegoela ohartuta. Hau izan zen grabatu eta zabaldu genuen mezua.
Hemen bideoa ikusgai:
Kazetari gisara aritzea, barruak eskatzen du Aske Gunean.
Baina baita beste zerbaitek ere.
Pertsona bezala, bidegabekeria bati aurre egiteko, babesa adierazteko eta bidegabekeria horren berri munduari emateko gogoa sortzen dizu zerbaitek.
Euskal herritar bezala, badakit auzi politikoek, torturak eta herri hau isilarazteko urte askoan hainbat lekutatik abiarazitako gerra estrategiak oraindik alde batera utzi gabeko ondorioak dituela. Auzi politikoetan harrapatuta epaiaren zain dauden ia 200 euskal herritarren kasua da. Eta beste dozenaka dira, Urtza Alkorta bezala, torturapean edozer sinatzera heldu direnak, basatikeria guztiak libre diren zulo ilun horretatik edonola atera nahian.
Zinegotzi eta udal ordezkari gisara, aurreko legealdian Ondarroako hautetsia izan zen norbaiti babesa adierazteko beharra ere sumatzen nuen. Legez kanporatzeak nonbait eragin gordinik izan badu, Ondarroan izan da hori. Herritarrek gehiengo oso zabal baten bidez hautatutako zerrendak baliogabetzearen ondorioz sortutako egoera muturrera heldu baitzen, kasu gordin eta larriekin. Urtza Alkortak lehen eskutik bizi izan zuen hura guztia, legez kanporatutako zerrendako hirugarren hautagaia eta, beraz, herritarrek aukeratutako hautetsia izan zen momentutik. Orduan egindako lanaren mendeku zatia ere izango du gerora heldu zaion guztiak. Herritarren ordezkari gisara, beraz, Maribi Ugarteburuk, Unai Urruzunok, Laura Mintegik eta beste hainbat parlamentari, zinegotzi edo batzarkidek bezala, Urtzari babesa adierazi nahi nion.
Atzo Espainiako Polizia autonomikoa Ondarroara heltzear zenean zubi harresira igo ginenean, beraz, egia esan, ez nekien euskal herritarra, kazetaria, zinegotzia ala zer nintzen eta, batez ere zer izango nintzen Ertzaintza gora heltzean, gure ondora. Zainetan daramagun kazetariak Urtzaren ondoan egotea eskatzen zidanez badaezpada, hala egin nuen azkenean.
5. Harresistentziaren zubian
Polizia operazioaren atarian, tentsioak gora egin ahala, sare sozialetara argazkiak eta bideoak igo eta eta zubitik bertatik zuzenean aritu ginen bizitzen ari ginena zabaltzen, batez ere twitter bidez: herri oso bat, ehunka eta ehunka lagun, poliziak atxilotu nahi zuen pertsona bat babesten, desobedientzia baketsuaren bidea hautatuta.
Honakoak dira argazki eta bideo horietako batzuk:
· 05:57, bideoa: “Ez gaituzue geldituko!”
· Mikel Etxaburu eta Urtza, zubian: tentsioa eta besarkadak
· (ordua ez dakit): “honela ari dira hurbiltzen Urtzarengana, beti bezain bortitz #resistUrtza”
· Herri Harresia barrutik: Ertzaintza Urtzarengana hurbiltzen (1)
· Zubian: ertzainak jendeari belarrietatik eta iletik tiraka, belaunekin kolpeka, botekin zapaltzen…
6. Zuzenean: Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitzarentzat streaminga
Halako batean, Ertzaintza Urtzarengandik bospasei metrora zegoenean, eta azken hiru orduak bere ondoan egon ondoren, telefonoaren bateria agortu zitzaidan. Ertzaintza aurpegirik bortitzena erakusten ari zenean, eskuan itzali zitzaidan egiten ari zirena zabaltzeko eskura nuen bitarteko bakarra. Ordurako atzera egin zuten zubian bertan lanean ari ziren Lander Arbelaitz (Argia) eta Maite Bidarte (info7) kazetariek, eta lehen lerroan geratu nintzen, lanerako bitartekorik gabe.
Ertzaintza zein bortitz ari zen ikusita, bateriarik gabe ere itxura egiteko esan zidan norbaitek, horrela behintzat animalia haiek apur bat otzandu zitezkeelakoan. Hurrengo proposamena, berriz, opari ederra izan zen. Lea-Artibai eta Mutrikuko HITZA egunkariko kazetariak mobila pasatu zidan, baina ohar batekin: “ez mugitu askorik mesedez, zuzenean ari gara ematen”.
Zuzenean? Irribarrea atera zitzaidan, batez ere pantailan 976 views ikusi nuenean. Ehunka eta ehunka lagun ari ziren telefono hartatik ateratzen ziren irudiak ordenadore aurrean zuzenean ikusten. Bazegoen zer erakutsia.
7. Urtza eta ertzainak, aurrez aurre
Urtza zaintzen ari ziren ehunka Urtzainak bortizki banan banan aterata eta aurrera egin ahala, Ertzaintza gero eta basatiago aritu zen. Urtzarengandik hiru bizpahiru metrora zegoenean egoera jasangaitza bihurtu zen, Urtza bere onetik ateratzeraino. Ezin zuen eraman bera babesteagatik zubian zegoen jendea horrela tratatzea ertzainek, eta behin eta berriro oihuka aritu zitzaien lasai eta suabe aritzeko erreguka. Bere burua entregatuz gero guztia amaitu egingo zela esan zion ertzain batek Urtzari, eta ez zela indarkeria gehiago erabili beharrik izango.
Urtzaren erantzuna antologikoa izan zen. Oilun popi jarri zitzaigun ondoan geunden guztioi. Ea nori okurritu zitzaion zubi harresiko jendea banan-banan horrela ateratzea, bortizki. Jende artetik igaro eta oinez berarengana joan besterik ez zutela hasieratik, eta bi minutu nahikoa izango zituztela atxilotuta eramateko. Baina hori egin beharrean zirko hura guztia antolatzea eta jendea banan-banan basatiki ateratzea erabaki zutela, indarrez. Ea ez al ziren konturatzen zer-nolako erokeria zen hura. Nahikoa zutela aurrera egitea, eta atxilotzea. Baina bera ez zela entregatuko. Hori esan, eta jasotako babes guztia eskertzeko mezua bidali nahi izan zuen. Mikel Etxaburuk eta biek eskuan nuen telefonoari edo kamarari begiratu, eta ukabila altxata agurtu zuten Euskal Herria.
Gainerakoa, badakizue.
Guztia ezin hobeto bildu zuten, zubitik bertatik, Argiako Lander Arbelaitzek eta Axier Lopezek.
Hartutako bideo guztiak, gainera, hemen bildu dituzte: Ondarroako herri harresia · bideo bilduma.
Horien artetik, Urtza atxilotu aurreko azken sei minutuak biltzen dituen hau nabarmendu nahiko nuke:
8. Zein da pertsona bat torturatzearen prezioa?
Nahi den bezala saldu arren, Donostiako eta Ondarroako irudiek urrea balio dute, bere horretan.
Horregatik da hain garrantzitsua errealitatea desitxuratzea. PNVren hariko hedabideen gaurko azalak ikusi besterik ez dago.
Lotsa gutxi behar du, atzokoa eta gero, lehendakari batek polizia operazioaren kostuaz hitz egiteko: «Ezker abertzaleak alferrik tentsionatu du gizartea, eta baliabideak xahutu dira». Urkullu asegura que la detención de Alkorta ha derivado en «un despilfarro de recursos».
Hitzik gabe. Benetan.
Itxaso Urtiaga zarauztarrak atzo sare sozial batean horri buruz idatzi zuen:
“Patetikoa. Urtzaren atxiloketa garestia omen. ETA ZE PREZIO DU PERTSONA BAT TORTURATZEAK? ZE PREZIO DU TORTURAPEAN EGINDAKO DEKLARAZIOENGATIK SOILIK PERTSONA BATI BERE BIZITZAKO URTEAK LAPURTZEA espetxe zikin batean sartuz? Honelako egoerak sortu eta onartzen dituztenek lapurtzen duten diru guztiarekin ere ez dute egindako injustizia guztiak ordaindu eta eragindako mina erreparatzeko lain izango”.
9. Herri Harresia eta Aske Gunea, aurrera begira
Aurrera begira, epaiketa politikoen aurkako benetako herri harresia osatzeko eta jazarpen politikoarekin amaitzeko, denon beharra izango da. Herri Harresia benetan osatu beharko da. Ez dute publikoki onartuko, baina jeltzale asko eta asko eta asko lotsatuta egongo dira Donostiako eta Ondarroako irudiekin. Nahi den bezala erakutsita ere, munduaren aurrean, bi kasuetan kartzelara doazen gazteak babesten dituen herri bat dago atzean, epai bidegabeak betetzera datorren polizia bortitz baten aurrean.
Horrek, hausnarketa sakona eskatzen du.
Bidegurutzean, betikoa: herri honen ala Espainiarekiko eta Frantziarekiko morrotzaren artean hautatu beharra. Bidegabekeria ala duintasuna. Eskuak lotuta edukitzea ala libre izatea. Arrain haztegia ala erreka. Espainiako Polizia Autonomikoa ala Ertzaintza. Iragana ala etorkizuna. Aske izateko, gune askeak sortu behar dira, eta ez obedientzia otzanaren bidea hartu.
Ikusi ZuZeu orainkariak gaur argitaratu duen Urtzaren elkarrizketa. Ertzaintzak torturatu zuen. Kasua nabarmena da. Ertzaintzak torturapean sinarazitakoa da Urtza bahitzeko eta kartzelaratzeko arrazoi bakarra. Eta hala ere, sufrimendua alde batera utzi, eskua luzatu, eta aurrera egiteko deia egiten dio jeltzaleei. Herri honen askatasunaren alde, bidea elkarrekin egin beharko dugu, edo ez dugu askatasunik ezagutuko. Zeren zain zaudete? Atzo Ertzaintza Ondarroa hartzen ari zenean zubi harresian Urtzak abesten zuen moduan, ez gaitun lapurrak ez eta zakurrak kateiaz loturik ibiltzeko…
kalaportu, itsasontzi gorri bat... 